Kıskançlık bir insana karşı olabildiği gibi bir insanın hayvanın veya nesnenin varlığı veya yokluğu buna neden olabilir.
Kıskançlık, bireylerin sevdiği bir kişiye güvenmemesi, paylaşmak istememesi sonucunda veya başkasında gördüğü bir özelliği, bir nesneyi, bir insanı kendisinde olmadığı için çekememesi sonucunda hissettiği duygudur.
Kıskançlık bir insana karşı olabildiği gibi bir insanın hayvanın veya nesnenin varlığı veya yokluğu buna neden olabilir. Özenme, haset etme, çekememezlik, kötüleme, paylaşmak istememe şeklinde de kendini gösterir.
Kıskançlık genellikle toplumda bir sevgi göstergesi olarak görülmektedir. Sevgi kökenli kıskançlıkların temelinde kaybetme korkusu, sahip olma isteği, kendinde olmayana istek ve özlem duyma, paylaşmama isteği yatar.
Kıskançlık bir noktaya kadar normal, hatta motive edici bir duygu olarak kabul edilebilir. Her insan zaman zaman kıskançlık duygusunu yaşar. Bu okulda yüksek not alan veya belli bir yeteneği olan birisini kıskanmak veya iş yaşamında daha iyi bir pozisyonda ola birisini kıskanmak şeklinde olabilir. Bu motive edici, ilerlemeye, gelişmeye neden olabilecek bir kıskançlık duygusudur.
Aşırı kıskançlık bireyin hem kendisine hem de karşısındaki kişiye zarar vermektedir.
Kıskançlık bireylerin kendi içlerinde yaşadıkları bir durum, duygu iken ilişkilerine yansıyorsa ve ilişkilerde sorun yaşanmasına neden oluyorsa artık zararlı oluyor demektir.
Kıskançlığın temelinde özgüven eksikliği ve yetersizlik duygusu vardır. Kişinin özgüveninde negatif bir değişim olduğunda kişi kendini yetersiz, değersiz ve önemsiz hissetmeye başlar. Elindekileri yitireceğini veya hayallerine erişemeyeceği duygusuna kapılır. Mutsuz, çaresiz, yalnızdır.
Kıskançlığın Nedenleri Nelerdir?
• Bireyin karşısındaki kişiye güvenmemesi,
• Bireyin kendisine güvenmemesi,
• Bireylerin karşısındaki kişi tarafından yetersiz ve değersiz hissettirilmesi,
• İlişkilere aşırı bağlanma,
• Sahip olduklarını kimse ile paylaşmak istememe,
• Alkol ve madde kullanımı sonucunda zihinde oluşan çarpık düşünceler,
• Bazı psikolojik hastalıklar,
• Sevilen kişinin bir başkasını tercih edebileceği ve onu daha fazla sevebileceğinin düşülmesi,
• Kendisinde olmayan ve başkasında olan bir şeye sahip olma isteği,
• Diğer bireylerin kendisinden üstün durumda olmalarına katlanamama durumu,
• Diğer bireylerden üstün olma isteği,
• Kişiyi fazlasıyla sahiplenme duygusudur.
Kıskançlık Nasıl Yenilir?
Kontrolü elimizde tuttuğumuz sürece kıskançlığın motive edici bir yanının olduğunu söylemiştik. Aşırıya kaçmadığımız sürece kişileri birbirine bağlıya bilir, kişinin kendisini değerli hissetmesini sağlayabilir, başarmada zorlandığımız konuları motive edici yönüyle başarmamızı sağlayabilir. Bunlar dozunda kıskançlığın yararları.
Fakat hissettiğimiz duygu sevdiklerimizi, ilişkilerimizi, işimizi olumsuz yönde etkilemeye başladıysa, ilişkilerimize zarar veriyorsa artık kontrol altına alınma zamanı gelmiş demektir.
Kıskançlığı kontrol altına almanın en önemli ve ilk noktası nedenleri bulmak ve sorgulamaktır.
Örneğin, daha önceki ilişkilerinizden birinde aldatıldıysanız şu andaki arkadaşınızın başka bir kadın veya erkek ile yakın olduğunda kıskanırsınız. Bunun nedeni geçmişteki olumsuz deneyimi tekrardan yaşayacağınız, aldatılacağınız duygusunu yaşama korkusudur.
Eğer iş ilişkilerinizde çekinen birisiyseniz ve kendinizi başarısız hissediyorsanız iş arkadaşları ile olan ilişkileriniz de kıskançlık gösterilebilirsiniz.
Kıskançlık nedenlerini sorgulamak için yapacağız o zaman?
• Duygularımızı içimizde yaşamak, büyütmek yerine sözcüklere dökmeliyiz.
• Elimizde olan, sahip olduklarımızın farkına varıp bunları canlandırmalı, geliştirmeliyiz, üstün yönlerimizi ortaya çıkarmalıyız.
• Kıskançlık duygumuzu kontrol altına almayı öğrenmeliyiz. Dikkatimizi başka yöne çevirmek, duygularımız ile hareket etmeyi bırakmak, müzik dinlemek, yürüyüş yapmak yararlı olabilir.
• Kendimizi tanımak. “Kime, neye, neden kime karşı kıskançlık duyuyoruz?” “Onlarda olan bizde olmasını istediklerimiz nedir, ne kadarına nasıl sahip olabiliriz, bizde var olanlar nedir?” Tarafsız olarak ortaya koymalıyız.
• Değişim, gelişim için kendimize zaman tanımalıyız.
Yaşadığımız kıskançlık duygusu ile kendimiz başa çıkamıyorsak, zorlanıyorsak bu duygumuzu bir uzman ile paylaşmaktan ve yardım almaktan çekinmemeliyiz.
