Yangın çıkarma ve bunu izlemeye karşı önlenemez, şiddetli bir arzu duymakta ve yangın başlatıldıktan sonra keyif alma ve rahatlama hissetme ile tanımlanabilen bir psikolojik bozukluktur.
Bu rahatsızlık kökeni Yunancadan gelen pry ateş ve mania sevmek sözcüklerinin birleşmesinden oluşan bir ada sahiptir.
Yangın çıkarma hastalığının değerlendirilmesinde en önemli nokta kundakcılıktan ayırmaktır.
Kundakcılığın temelinde herhangi bir cezalandırma, protesto, zarar verme, maddi ve politik kazanç sağlama amacıyla yangın çıkarma vardır.
YANGIN ÇIKARMA HASTALIĞININ TANISI NASIL KONUR VE HANGİ ÖZELLİKLERİ TAŞIMASI GEREKİR?
• Birden çok yerde kasti olarak yangın çıkarmak
• Yangın çıkarma eyleminden önce aşırı bir gerginlik hissi yaşamak
• Yangın ile ilgili herşeye(eşyalar, ekipmanlar, itfaiyeciler gibi) aşırı merak duyarlar
• Bir yerde yangın çıktığında yangına ilk koşan kişi olabilirler
• Yangını çıkardıktan ve çıkmış bir yangını izlemektenbüyük keyif alır, rahatlarlar
• Yangın çıkarmanın hiçbir politik amacı şiddet ve öfke ifadesi taşımaması
herhangi bir amacı yoktur, özel bir hedefi yoktur. birisinin yaşam kalitesini bozma amacı yoktur.
• Bu bireyler nesnelere, mekanlara, araçlara yakarak zarar vermenin suç olduğunu bilirler
• Yangın çıkarma davranışını açıklayan başka bir psikyatrik sorun olmaması gerekir
• Yangın çıkarırken maddi ve manevi zarar verme amacı gütmezler
• Günlük yaşamda gergin, mutsuz, stresli bireylerdir
• Alkol ve madde bağımlısı olabilirler
• Önüne geçmekte zorlanılan çok güçlü bir yangın çıkarma yada ateş yakma isteği vardır
• Çocukluk döneminde ateş ile ilgili bir travma geçmişi olabilir, ayrıca temelinde genetik ve beyinde kimyasal maddelerin işlevlerinde değişiklik olduğu düşünülmektedir.
Çok az rastlanan bir sorundur,%3 oranında ve daha çok erkeklerde görülür.
Çocuk ve egenlerde pek rastlanmayan bir durumdur.
Çocuklarda görülen yangın çıkartma ;kişilik bozukluğu duygu durum bozukluğu dikkat dağınıklığı hiperaktivite zeka ile ilgili sorunlar dikkat çekme isteğinden kaynaklanır.
YANGIN ÇIKARMA SORUNUNU NE TETİKLER DERSEK;
• Tedavi edilmemiş alkol ve madde bağımlılığı
• Bireyi yangın çıkarma hastalığına iten travmatik nedenlerin tekrar tekrar yaşanması
• Cezalandırılmak, ceza almak
• Tedavi almamak , bu durumu yok saymak
• Tedavi olmayan bireyi suçlamak, aşağılamak, cezalandırmak
bireyin kendisi, yakını, özellikle çocukluk ve ergenlik çağındaki bireyleri,
• Amaçsız yangın çıkarma
• Rahatlamak için ateş yakma yada yangın çıkartma
• Yangını izlerken keyif duyma, neşelenme ve korku duyma, telaş, kaygı gibi doğal tepkiler vermiyorsa
psikiyatri uzmanına başvurulması gerekir.
Yangın çıkarma hastalığı,
• Bireylerin yaşamlarının doal akışına uymaz
• Huzur kaçırır
• Sonrasında pişmanlık yaratır
• Yasal sorunlara yol açar
• Yaşam kalitesini ciddi biçimde düşürür
• Diğer insanların yaklaşmasını, ilişki kurmasını engeller, tedavi edilmesi, altında yatan nedenin çözülmesi ile
• Bireyin yaşam kalitesi artar
• Sosyal ilişkileri düzene girer, iyileşir
• Ruhsal durumu ciddi şekilde iyileşir
tedavisi konusna gelince, ruhsal bir hastalıktır. başvurulması gereken bölüm psikiyatridir. ancak bu şekilde doğru tanı konulabilir ve uygn ilaç tedavisine başlanır.
Yapılacak psikoterapi ile geçmişteki travma ve sıkıntılı yaşantıların, sorunların çözümü ve iyileştirlmsinde katkı sağlayabilir.
